Od 2009 roku niemal dziesięciokrotnie wzrosła wartość inwestycji w magazyny na polskim rynku. Liczba biur jest trzykrotnie większa, a powierzchni handlowej jest dwa razy więcej niż 10 lat temu – wynika z analizy CBRE, będącej odpowiedzią na #10yearschallenge. Ostatnia dekada na rynku nieruchomości komercyjnych to przede wszystkim diametralne zmiany. Nie tylko znacznie przybyło nowych budynków w każdym segmencie, lecz także zmieniła się ich jakość. W kolejnych latach na rynek największy wpływ będą miały rosnące oczekiwania użytkowników oraz rozwój nowych technologii.
– Ostatnie 10 lat na rynku nieruchomości komercyjnych to okres przede wszystkim dynamicznych zmian. Ten rynek bardzo się rozwinął, zarówno pod kątem przyrostu nowej powierzchni w każdym z sektorów: biurowym, handlowym czy magazynowym, jak i na nowych obszarach, które jeszcze 10 lat temu nie istniały – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Biznes Agata Czarnecka, dyrektor w Dziale Badań Rynku i Doradztwa firmy CBRE.
Powierzchnia biurowa w miastach regionalnych zajmuje już niemal 4,9 mln mkw. Dekadę temu było jej zaledwie 1,4 mln mkw. Większość biur znajduje się jednak w Warszawie, która notuje rekordowe zainteresowanie ze strony deweloperów i najemców. Dziś stolica może się pochwalić ponad 5,4 mln mkw. powierzchni biurowej.
– Powierzchnie biurowe są też teraz zupełnie inaczej wyposażone niż jeszcze 10 lat temu. Wtedy były to powierzchnie stricte biurowe, które nie zapewniały szeregu dodatkowych udogodnień oraz usług dla najemców. Natomiast teraz najemca i ludzie, którzy pracują we wszystkich firmach, są priorytetem dla właścicieli i zarządców budynków biurowych – tłumaczy Agata Czarnecka.
Zmienia się przestrzeń dookoła budynków i same wnętrza
Według badań ICAN Research dbanie o dobrostan pracowników to jeden z najważniejszych trendów w zarządzaniu personelem. Dlatego równie istotne co przygotowanie miejsc pracy, jest stworzenie przestrzeni do odpoczynku, a coraz silniejszym trendem jest ekologiczne budownictwo.
– Coraz częściej firmy wdrażają elastyczny sposób pracy. W biurach bardzo często są wprowadzane powierzchnie do relaksu czy do pracy koncepcyjnej. Bardzo istotna jest lokalizacja budynków biurowych i dostęp do komunikacji publicznej czy dogodny dostęp komunikacją prywatną. Chodzi o to, by ludzie mogli bardzo szybko i sprawnie dojechać do biura i nie spędzać codziennie kilku godzin na dojazdach – mówi ekspertka CBRE.
Rośnie zainteresowanie przestrzeniami mixed-use, które łączą w jednym miejscu biura, apartamentowce i sklepy. Ze względu na dbałość o pracowników i osoby wynajmujące powierzchnię przy biurach powstają kluby fitness, centra kosmetyczne czy miejsca opieki nad dziećmi. Biurowce wyposażone są w najnowsze technologie mające za zadanie jeszcze bardziej zwiększyć komfort użytkowników budynków i ułatwić korzystanie z nich.
Całkowicie zmienił się też krajobraz powierzchni handlowej, przede wszystkim ze względu na zmieniające się preferencje konsumentów.
– W ciągu ostatnich 10 lat powierzchnia handlowa niemalże się podwoiła. W 2009 roku było to niecałe 7 mln mkw., teraz mamy już ponad 12 mln mkw. Zmieniła się także jakość tej powierzchni. Coraz częściej do standardowych najemców, jak było to obserwowane 10 lat temu, czyli supermarket i galeria handlowa z szeregiem sklepów i usług, teraz doszła też część rozrywkowa oraz gastronomiczna – wskazuje Agata Czarnecka.
Jak wynika z danych CBRE, na rynku działają 524 obiekty handlowe, podczas gdy 10 lat temu było ich mniej niż 300. W ostatniej dekadzie każde z większych polskich miast miało otwarcie przynajmniej jednego nowoczesnego centrum handlowego.
– Zauważyliśmy też zainteresowanie mniejszymi ośrodkami miejskimi, poniżej 50 tys. mieszkańców. Z reguły w każdym z takich miast istnieje już nowoczesne centrum handlowe czy też park handlowy i są to zarówno nowe obiekty, jak i przebudowywane istniejące domy towarowe, z reguły położone w centrach miast – wyjaśnia Czarnecka.
Magazyny zajmują w Polsce już 15,7 mln mkw., czyli trzy razy więcej niż dekadę temu
Z raportu CBRE „Market View: Polski rynek logistyczny po IV kw. 2018” wynika, że magazyny zajmują w Polsce już 15,7 mln mkw., czyli trzy razy więcej niż dekadę temu. W 2018 roku przybyło niemal 2,2 mln mkw., a w budowie jest kolejne 2 mln mkw., najwięcej na Górnym Śląsku – 488 tys. mkw., 295 tys. mkw. w Polsce Centralnej i 258 tys. mkw. na wschodzie kraju. Wartość inwestycji dziesięć lat temu wynosiła 173 mld euro, obecnie – ponad 1,8 tys. mld euro.
– Zauważyliśmy, że pojawiły się nowe regiony zainteresowania deweloperów. Nie są to już tylko główne ośrodki takie jak Dolny Śląsk czy Warszawa albo skrzyżowanie głównych autostrad. Coraz częściej deweloperzy są zainteresowani mniejszymi ośrodkami, np. przy zachodniej granicy lub też na wschodzie kraju – mówi ekspertka CBRE.
Biorąc po uwagę skalę dotychczasowych zmian, za kolejne 10 lat rynek może wyglądać zupełnie inaczej niż dziś. W opinii ekspertów CBRE na znaczeniu zyskają najmniejsze ośrodki, rynek będzie się też zmieniał wraz z rozwojem nowych technologii.
– W logistyce bardzo duży wpływ może mieć automatyzacja procesów czy też sposoby dystrybucji towarów, np. przez drony. Jeżeli chodzi o centra handlowe, tutaj kluczem są nawyki konsumentów – ocenia Agata Czarnecka. – Także wkomponowanie elementu handlu elektronicznego w tradycyjne centra handlowe będzie dużym wyzwaniem. Z kolei budynki biurowe będą powstawały tam, gdzie będzie najbardziej dogodny dojazd czy dogodna lokalizacja dla pracowników.