Według Komisji Europejskiej efektywność energetyczna jest najszybszą i najtańszą reakcją na kryzys energetyczny, z którym boryka się w tej chwili Europa. Jednak jej potencjał – zwłaszcza w kontekście budownictwa – wciąż jest niewykorzystany. Praktyczne wzorce w tym obszarze ma wyznaczyć projekt „Inżynierowie Nowej Generacji”, który został właśnie zainicjowany w Łodzi. Studenci Politechniki Łódzkiej – we współpracy z duńską firmą Danfoss i Ambasadą Danii – opracują kompleksowe plany modernizacji i poprawy efektywności energetycznej budynków wyznaczonych przez władze miasta. Plany następnie posłużą do realizacji konkretnych inwestycji, a inicjatorzy projektu liczą, że zainspirują w ten sposób kolejne polskie samorządy.
– W Danii mamy bardzo długą tradycję wykorzystania efektywności energetycznej do obniżania zużycia energii. Przy obecnych, wysokich cenach energii, które prawdopodobnie zostaną z nami na lata, każda zaoszczędzona ilość energii zwiększa nasze bezpieczeństwo energetyczne i oszczędza środki, które możemy przeznaczyć na inne cele. W Danii robimy to od dawna i dostrzegam ogromny potencjał w tym zakresie również w Polsce – mówi agencji Newseria Biznes Ambasador Królestwa Danii Ole Toft.
– Świetnie, że mamy elektrownie wiatrowe, panele słoneczne i inne odnawialne źródła energii. Jednak potencjał efektywności energetycznej wciąż wykorzystujemy w zbyt małym stopniu – mówi Martin Rossen, senior vice president, head of group communication & sustainability w Danfoss.
Efektywność energetyczna jest jednym z kluczowych elementów polityki klimatyczno-energetycznej UE
Według Komisji Europejskiej jest też najszybszą i najtańszą reakcją na kryzys energetyczny, z którym boryka się w tej chwili Europa. Dlatego KE już w maju br. zaproponowała zwiększenie z 9 do 13 proc. wiążącego celu w zakresie efektywności energetycznej określonego w pakiecie „Fit for 55”, który stanowi część Europejskiego Zielonego Ładu. Natomiast w połowie września br. Parlament Europejski zagłosował za zmianami w dyrektywie o efektywności energetycznej (EED), opowiadając się za podniesieniem celu redukcji finalnego zużycia energii o 40 proc. oraz zmniejszeniem zużycia energii pierwotnej o 42,5 proc. do 2030 roku (wobec wcześniej przyjętego celu na poziomie 32,5 proc.).
W kontekście efektywności energetycznej ważnym obszarem są zwłaszcza budynki i ich stan techniczny
Jak wynika z przyjętej w tym roku Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków, w Polsce jest blisko 14,2 mln budynków, w tym ponad 5,6 mln to budynki mieszkalne jednorodzinne. 70 proc. z nich nie spełnia standardów efektywności energetycznej. Według opublikowanego w lipcu br. raportu Konfederacji Lewiatan („Efektywność energetyczna budynków”) dostosowanie polskich zasobów mieszkaniowych do tych standardów będzie wymagać przeprowadzenia ok. 7,5 mln termomodernizacji, w tym 4,7 mln termomodernizacji głębokich, oraz wymiany źródeł ciepła w 6,9 mln budynków. Ten ogromny proces inwestycyjny jest wyzwaniem, przed którym stoi w tej chwili wiele polskich samorządów, m.in. Łódź.
– Łódź ma duży problem, jeśli chodzi o efektywność energetyczną budynków, ponieważ mamy bardzo stary zasób, w większości objęty ochroną konserwatorską – mówi prezydent miasta Hanna Zdanowska. – Wprowadzenie nowych rozwiązań dotyczących efektywności energetycznej w tym zasobie jest jednak szalenie istotne z punktu widzenia oszczędności i mieszkańców, którzy będą mieli ciepło w swoich domach. Umożliwi to też ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, których przeszło 60 proc. pochodzi właśnie z niewłaściwej eksploatacji nieefektywnych energetycznie budynków.
Szansą na wypracowanie praktycznych rozwiązań w obszarze efektywności energetycznej ma być zainicjowany w Łodzi projekt „Inżynierowie Nowej Generacji”, w ramach którego studenci Politechniki Łódzkiej będą uczyli się, jak projektować nowe i modernizować istniejące budynki, aby zużywały one jak najmniej energii.
– W tym projekcie skupiamy się na budynkach. Staramy się przenieść wszystkie nasze rozwiązania do Łodzi, aby móc robić więcej przy mniejszym zużyciu zasobów. Musimy stawiać na efektywność energetyczną w znacznie większym stopniu. To jest główny cel w obliczu zmian klimatu i kryzysu energetycznego – podkreśla Martin Rossen. – Drugi cel tego projektu jest związany z rozwojem kadr i kształceniem przyszłych specjalistów, którzy będą mogli się zaangażować w walkę ze zmianami klimatu. Jeśli ich nie będzie, to nigdy nie odniesiemy sukcesu w zielonej transformacji.
Projekt „Inżynierowie Nowej Generacji”
„Inżynierowie Nowej Generacji” to projekt zainicjowany przez Danfoss we współpracy z Ambasadą Danii, który działa na zasadzie partnerstwa międzynarodowego. Po raz pierwszy wystartował w 2021 roku w Warszawie. Teraz dołącza do niego Łódź, która jest jednym ze 100 wyróżnionych europejskich miast, objętych programem „Neutralne klimatycznie i inteligentne miasta”.
– To jest projekt bardzo ważny w kontekście obecnego kryzysu energetycznego, ale przede wszystkim w dobie kryzysu klimatycznego – podkreśla Hanna Zdanowska. – Dyskusja, wymiana doświadczeń, uczenie się wzajemnie od siebie i tworzenie nowej wiedzy jest w obecnych, bardzo trudnych czasach wręcz konieczne.
W ramach projektu „Inżynierowie Nowej Generacji” Łódź wybierze budynki, które następnie zostaną poddane szczegółowej analizie wykonanej przez studentów Politechniki Łódzkiej. Następnie opracują oni plany poprawy efektywności energetycznej w tych lokalizacjach, a miasto zapewni im dostęp do niezbędnej dokumentacji projektowej i informacji dotyczących m.in. zużycia energii. W trakcie prac łódzcy studenci nawiążą merytoryczną współpracę z ekspertami Danfoss, będą uczestniczyć w warsztatach i wykładach, a także odwiedzą obiekty referencyjne w Danii oraz centra wymiany wiedzy dedykowane efektywności energetycznej.
– Dajemy młodym inżynierom z Politechniki Łódzkiej możliwość spotkania się z ekspertami z dziedzin technicznych z duńskiej firmy Danfoss oraz z lokalnych społeczności w Danii. Dzięki temu będą mogli wiele się nauczyć i wnieść swoje własne pomysły, odnoszące się do sytuacji tutaj w Polsce, w Łodzi. W ten sposób doświadczenia duńskich ekspertów, miast i firm będą mogły zostać wykorzystywane przez łódzkich studentów i przez same miasto – podkreśla Ole Toft.
– Ten projekt pozwoli na praktyczne wykorzystanie osiągnięć jednej z czołowych firm na świecie i przeniesienie ich do budynków, które zostaną wyznaczone przez miasto Łódź do modernizacji, w celu podniesienia ich efektywności energetycznej. Ta modernizacja obejmie cały zestaw narzędzi, czyli m.in. możliwość generacji energii ze źródeł odnawialnych i efektywnego jej wykorzystania poprzez odpowiednie izolowanie budynków – mówi prof. dr hab. inż. Krzysztof Jóźwik, rektor Politechniki Łódzkiej.
Projekt potrwa do końca 2023 roku, a jego wyniki zostaną przedstawione władzom miasta Łódź, które będą mogły wykorzystać je w praktyce. Dwóch najaktywniejszych studentów biorących udział w projekcie zostanie nagrodzonych stażem w firmie Danfoss w dowolnym jej zakładzie na świecie.
– Dla studentów to ogromna szansa na zdobycie kompetencji, które później umożliwią im zdobycie lepszej pracy – podkreśla prof. Krzysztof Jóźwik.
– Mam nadzieję, że ten projekt stanie się inspiracją także dla innych miast. Pokażemy im, jak z wykorzystaniem dostępnych technologii obniżyć emisje CO2 i uzyskać oszczędności na rachunkach za energię. To nie jest teoria, tylko konkretne i wymierne korzyści, które mają rzeczywisty wpływ na otoczenie. Tak więc kiedy osiągniemy sukces tutaj, to być może uda się zainspirować inne miasta w Polsce do podjęcia podobnych działań – dodaje Martin Rossen.
