Kiedy należy zaciągnąć kredyt walutowy, a kiedy ryzyko jest zbyt duże? Aby podjąć właściwą decyzję warto zaznajomić się z poszczególnymi ryzykami, jakie niesie za sobą finansowanie z wykorzystaniem długu, co w znacznym stopniu może zredukować koszty pozyskania kapitału.
W ostatnich latach na popularności zyskały kredyty denominowane w walutach obcych (przede wszystkim frank szwajcarski, euro oraz dolar amerykański). Głównym tego powodem jest niższa nominalna stopa procentowa tych kredytów, co wpływa odpowiednio na niższe raty kapitałowe i odsetki. Podobnie jak w przypadku kredytów w polskich złotych możemy wyróżnić kredyty o stałym i zmiennym oprocentowaniu. Stopą bazową dla kredytu dewizowego o oprocentowaniu zmiennym są najczęściej stawki rynkowe LIBOR czy EURIBOR, gdzie: LIBOR (London Interbank Offered Rate) – oznacza roczną stawkę oprocentowania kredytów międzybankowych w Londynie, a EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate) – stopę procentową kredytów w strefie euro. Wahania odpowiednich stóp procentowych, na podstawie której udzielony jest kredyt, wpływają zatem na wysokość płaconych odsetek.
Obecnie kredyty w walucie obcej oprocentowane są na poziomie około 5% (LIBOR + marża), które w porównaniu do kredytu zaciągniętego w złotówkach oprocentowanego na poziomie około 11% (WIBOR + marża), w dalszym ciągu wydają się niezwykle atrakcyjne. Przedsiębiorstwa często kuszą się na tak niskie oprocentowanie, zapominając jednak o tym, iż istotnym czynnikiem, który wpływa na koszt tej formy finansowania jest również kurs waluty.
Przykład:
Przedsiębiorstwo polskie zdecydowało się na zaciągniecie kredytu. Bank przedstawił firmie dwie oferty. Jedna z nich to kredyt w walucie polskiej, przy oprocentowaniu wynoszącym 10%, a druga to kredyt we frankach szwajcarskich (CHF), gdzie stopa procentowa wynosi 4%. Przewiduje się, że w ciągu roku kurs CHF w stosunku do PLN wzrośnie o 10% (waluta polska ulegnie deprecjacji). Koszt kredytu dewizowego wyniesie wówczas:
[(1,04*1,10) – 1] * 100% = 14,4%
Mimo iż nominalna stopa procentowa kredytu dewizowego jest znacznie niższa od kredytu w walucie krajowej, to jednak po uwzględnieniu wahań kursowych koszt kredytu we frankach szwajcarskich jest dużo wyższy. Deprecjacja waluty krajowej powoduje bowiem, iż przedsiębiorstwo spłaca raty, które będąc wyrażone w złotówkach rosną, co wynika z przeliczenia poszczególnych rat kredytu po wyższym kursie. Należy jednak podkreślić, że w przypadku, kiedy złoty polski uległby aprecjacji, rzeczywisty koszt kredytu dewizowego byłby o wiele niższy niż koszt kredytu udzielonego w walucie krajowej.
Możliwość przewalutowania kredytu na walutę krajową
W celu zabezpieczania się przed tego rodzaju ryzykiem banki oferują możliwość przewalutowania kredytu na walutę krajową. Nie jest to jednak proces łatwy i wymaga dodatkowych kosztów ze strony przedsiębiorstw. Podjęcie decyzji o przewalutowaniu kredytu na złotówki nie oznacza jednak, że podjęta decyzja będzie do końca efektywna, gdyż przyszły kurs walutowy mógłby zmienić się również na korzyść kredytobiorcy. Dlatego też z punktu widzenia przedsiębiorstwa najkorzystniej jest zaciągać kredyt przy walucie drogiej, wówczas otrzymywana wartość kredytu wyrażona w walucie obcej przeliczana jest na walutę krajową po stosunkowo wysokim kursie. Natomiast wraz z upływem czasu, gdy waluta krajowa ulegać będzie aprecjacji, kredytobiorca będzie mógł spłacać raty po niższym kursie. W tym momencie warto jest dokonać przewalutowania kredytu na walutę krajową, gdyż suma jeszcze nie spłaconego kredytu zostanie przeliczona po niższym kursie, stąd pozostające do spłaty raty kredytu znacznie się zmniejszą. Przed zdecydowaniem się na taką operacje, należy jednak wziąć pod uwagę możliwość kształtowania się kursu walutowego w przyszłości oraz prowizję, którą pobiera zwykle bank przy takiej operacji.
Niewątpliwie kredyty dewizowe obarczone są większym ryzykiem
Niewątpliwie kredyty dewizowe obarczone są większym ryzykiem, czego powodem jak już wcześniej wspomniano, jest ryzyko kursowe. Banki starają się je ograniczać poprzez wybór walut względnie stabilnych, takich jak euro czy frank szwajcarski. Nie oznacza to jednak, że nie podlegają one żadnym fluktuacjom, ich zmienność jest bowiem mimo wszystko wysoka. Dodatkowo im dłuższy jest okres kredytowania, tym trudniej jest przewidzieć przyszłe kursy walutowe. Dlatego też przed podjęciem decyzji o ubieganiu się o tego rodzaju kredyt warto podjąć próbę oszacowania przyszłych kursów walutowych, a właściwie tendencji, jakie mogą panować na rynku. Wymaga to często wykwalifikowanej kadry menadżerskiej lub też zlecenia tego typu zadań podmiotom zewnętrznym, co wymagać będzie jednak dodatkowych nakładów finansowych.
Innym czynnikiem, wpływającym na ryzyko tej formy finansowania przedsiębiorstwa jest fakt, iż kredyty dewizowe w Polsce wypłaca się w złotych. Bank przeliczając kwotę udzielanego kredytu dewizowego na PLN stosuje kurs zakupu waluty obcej, natomiast przy spłacaniu kredytu przez klienta kurs sprzedaży. Różnica pomiędzy kursem kupna a sprzedaży, która określana jest indywidualnie przez poszczególne banki, stanowi dodatkowy koszt kredytu. Przedsiębiorstwa, które posiadają wpływy w walutach obcych nie są jednak narażone na tego typu ryzyko, dlatego też bez problemu mogą decydować się na kredyty w danej walucie obcej.
Przed podjęciem decyzji dotyczącej formy finansowania należy jednak rozważyć jej zalety i wady, aby wraz ze zmianą warunków rynkowych być przygotowanym na różne scenariusze.