Choć w tym roku powróciła do nas prawdziwa zima, a wiosna jest wyjątkowo chłodna, to globalne ocieplenie klimatu bezsprzecznie postępuje. Średnie roczne temperatury, szczególnie w miastach, z roku na rok wzrastają. W głównej mierze odpowiada za to postępująca urbanizacja, która jednocześnie ma największy wpływ na zmianę miejskiego krajobrazu. Tereny zielone są zastępowane przez nowe osiedla, a popyt na rynku deweloperskim nie maleje. Rośnie za to ilość miejskich wysp ciepła, szczególnie uciążliwych na pozbawionym roślinności obszarze. Rozwiązaniem, które może poprawić tę sytuację jest tworzenie zielonych dachów na nowych obiektach.
Globalne ocieplenie jest coraz bardziej odczuwalne. 2020 rok był najgorętszy w historii. Zmiany klimatu są szczególnie odczuwane w wielkich aglomeracjach miejskich, gdzie dodatkowo mamy do czynienia z tzw. wyspami ciepła.– Wszelkiego rodzaju konstrukcje z betonu, zarówno budynki, chodniki, jak i drogi – doskonale absorbują ciepło, co przekłada się na zwiększenie temperatury powietrza, zwłaszcza w większych miastach. Już kilka lat temu naukowcy NASA[1] dowiedli, że sposobem na obniżenie temperatur w przestrzeni miejskiej jest szeroko pojęta zieleń – mówi Piotr Pytel, ekspert w zakresie zielonych dachów w Dorken Delta.
Poza potrzebą neutralizowania efektów wspomnianych wysp ciepła, istotne jest także to, że zwiększa się świadomość społeczeństwa dotycząca aspektów ekologicznych. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że otoczenie roślin umożliwia realny odpoczynek czy też wpływa na jakość powietrza.
Warto zakładać tzw. zielone dachy i fasady
Rozwiązaniem problemu zbyt małej ilości zieleni w wielu miastach jest zakładanie tzw. zielonych dachów i fasad zarówno na budynkach mieszkalnych, jak i biurowych. Roślinność na dachach nie tylko schładza powietrze latem. To rozwiązanie, które ma zdecydowanie więcej plusów. Dostrzegają je m.in. deweloperzy, dla których zieleń jest najłatwiejszym sposobem na zwiększenie wartości nieruchomości. – Ogromną zaletą zielonych dachów jest filtracja powierza, czyli walka ze smogiem. W ciągu roku ekologiczny dach może wychwycić z powietrza nawet 0,2 kg/m2 mikropyłu i szkodliwych substancji – przekonuje Piotr Pytel z Dorken Delta, firmy zajmującej się dostarczaniem systemowych rozwiązań dla dachów zielonych.
Zielone dachy odpowiadają także za wysoką retencję wody. Jest to rozwiązanie szczególnie istotne, w kontekście coraz częściej występujących anomalii pogodowych. Obecnie mamy do czynienia zarówno z suszą, jak i ulewnymi deszczami. Zielone dachy są sposobem na wykorzystanie wody z nawałnic w trakcie suszy i tym samym ochronę zieleni w każdej sytuacji pogodowej. W trakcie deszczu woda nie spływa bezpośrednio do kanalizacji, ale jest akumulowana w membranie zielonego dachu, a następnie uwalniana w sposób stopniowy, długofalowo. W ten sposób nie tylko nie zostaje przeciążona kanalizacja miejska, ale zgromadzona woda jest odpowiedni wykorzystana.
– Ekologiczne dachy umożliwiają zatrzymanie nawet do 80 proc. rocznej ilości opadów. Zakumulowana woda stopniowo wyparowuje i dostaje się do atmosfery w postaci pary wodnej, a tym samym z powrotem wraca do obiegu. Wiele samorządów zmniejsza w ten sposób opłaty za odprowadzanie ścieków nawet o 50 proc., gdyż powoduje to odciążenie sieci kanalizacyjnej – mówi Piotr Pytel z Dorken Delta.
Kolejną zaletą zielonych dachów jest to, że zapewniają dłuższą żywotność samego dachu. Dobowe różnice temperatur bez pokrycia szatą roślinną wynoszą nawet 60°C, będąc podstawowym czynnikiem degeneracyjnym dla materiałów budowlanych. W przypadku dachu zielonego – dobowa różnica temperatur wynosi nie więcej niż 35°C. Badania Instytutu im. Fraunhofera potwierdzają, że profesjonalnie wykonane dachy zielone mają trwałość co najmniej 40 lat w przeciwieństwie do powierzchni dachowych bez żadnego dodatkowego pokrycia lub jedynie pokrytych żwirem, których okres eksploatacji wynosi maksymalnie 15-25 lat.
Nowoczesne zielone dachy
Zielone dachy poza korzyściami ekologicznymi i ekonomicznymi mają także zalety estetyczne i architektoniczne. Nową jakość architektury, wykorzystującą potencjał zielonych dachów prezentuje przykładowo SKY PARK w Bratysławie. Projekt inwestycji wykonała światowej sławy architekt Zaha Hadid. Jejwielkość jest porównywalna do historycznego centrum miasta. Ideą powstania SKY Parku było stworzenie miejskiej oazy, spójnej ze środowiskiem naturalnym.
Szata roślinna SKY Parku jest różnorodna, co pokazuje szerokie możliwości zagospodarowania zielonych dachów. Występują tu zarówno wysokie drzewa, bujne krzewy, klomby i rabaty obsadzone kwitnącymi roślinami cebulowymi. Trawniki stanowią strefę rekreacji i wypoczynku.
– Sukcesem utrzymania roślinności zielonego dachu w dobrym stanie, a także wykorzystania jego potencjału jest m.in. odpowiednia mata akumulacyjno-drenażowa. Prawidłowa warstwa drenażowa, gromadząca wodę pozwoli zatrzymać potrzebną ilości wody i utrzymać optymalną wilgotność podłoża – mówi Piotr Pytel z Dorken Delta.
W obliczu szybko postępujących zmian klimatycznych, zielone dachy w przestrzeni miejskiej są skutecznym rozwiązaniem redukującym skutki wysp ciepła. Poza swoją skutecznością są także atrakcyjną formą architektoniczną zagospodarowania przestrzeni.
[1] https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/10/8/084010/pdf