Czy wiejska sielanka może stanowić tło nowoczesnego architektonicznego projektu? A śmiały manifest z wizją zielonych łąk lub młyna w centrum miasta może być równocześnie realnym obiektem architektoniczno-urbanistycznym? Okazuje się, że tak i udowadniają to autorzy pracy konkursowej, którzy 26 marca 2020 r. wygrali oba programy organizowane przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza: Konkurs TEORIA i Stypendium PRAKTYKA Edycja 2019.
Innowacyjne architektoniczne pomysły, nawet te najlepsze, bez przełożenia na praktyczne rozwiązania mogą na zawsze pozostać w sferze niezrealizowanych idei i marzeń. Tegoroczni laureaci programów Fundacji im. Stefana Kuryłowicza, Jan Szeliga i Krzysztof Janas, nie poprzestali tylko na teoretycznej wizji wiejskiego parku rozrywki zgłoszonej do Konkursu Teoria. Młodzi architekci równolegle przedstawili projekt, a następnie koncepcję architektoniczną w programie Stypendium PRAKTYKA.
Nagroda główna dla Jana Szeligi i Krzysztofa Janasa – twórców tekstu „Wieśland
Jury Konkursu TEORIA w składzie Ewa P. Porębska, Agnieszka Jacobson-Cielecka, Grzegorz Piątek, Jacek Purchla, Bogna Świątkowska, Marta A. Urbańska, Piotr Sarzyński przyznało nagrodę główną Janowi Szelidze i Krzysztofowi Janasowi – twórcom tekstu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”. Praca zawiera opis stworzenia infrastruktury wypoczynkowej w sąsiedztwie Stadionu Narodowego w Warszawie, której tło stanowi wiejska sceneria. Autorzy nakreślają wizję zielonej przestrzeni m.in. z karczmami i młynem, gdzie użytkownicy parku stają się uczestnikami swoistego spektaklu o wiejskiej sielance. – W naszej pracy chcieliśmy zasygnalizować problem zbyt szybkiego tempa życia w mieście i braku formy ucieczki od miejskiego pędu, który byłby w zasięgu ręki. Tak powstał pomysł stworzenia wiejskiego parku w centrum miasta – mówi Krzysztof Janas jeden z autorów. „Wieśland (…)” zyskał uznanie jury za odważne ujęcie relacji wsi z miastem i próbę wpisania architektury w trudne społeczno–kulturowe wzorce, a wszystko przy użyciu pełnego pasji, humorystycznego języka. Dodatkowo jury wyróżniło jeszcze dwie prace: „Zamieszkanie w niepamięci” autorstwa Mikołaja Twardowskiego, który przedstawił chorobę Alzheimera w kontekście architektury oraz „Średniowieczne gender. Beginaż jako fenomen architektury mieszkaniowej” Marty Wróblewskiej. Z dokładnym opisem nowatorskich rozwiązań zawartych w nagrodzonym tekście „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”, będzie można zapoznać się w publikacji pracy, która w ramach nagrody zostanie wydana jesienią tego roku przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza w wersji polskiej i angielskiej.
Propozycja miejskiego parku rozrywki w wiejskim wydaniu została doceniona nie tylko w ujęciu teoretycznym, ale także praktycznym. Wyniki drugiego programu Fundacji im. Stefana Kuryłowicza – Stypendium PRAKTYKA – potwierdzają, że teoria i praktyka w architekturze powinny się wzajemnie uzupełniać. Jury, w którego gronie znaleźli się Dorota Szlachcic, Jakub Wacławek, Aleksandra Wasilkowska, Maciej Frąckowiak, Konrad Grabowiecki, Agnieszka Olędzka, spośród trzech zespołów finalistów nagrodziło – Jana Szeligę i Krzysztofa Janasa – twórców projektu „Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą”. Wieś w miejskim wydaniu konkurowała w finale z pracą Macieja Moszanta o zredukowania wypadków drogowych z udziałem pieszych oraz planem infrastruktury miejskiej w duchu „smart” Magdaleny Orzeł-Rurańskiej i Kingi Kwaśny. Jury doceniło „Wieśland (…)” za formę prowokacyjnej hybrydy sztucznego folkloru, która intryguje, skłania do refleksji nad współzależnością miasta, natury i środowiska oraz relacji centrum wobec peryferii. Projekt m.in. dzięki grze konwencjami ma szansę zainicjować dyskusję o przyszłości architektury miejskiej i sposobie wypoczywania mieszkańców. Zwycięzcy Stypendium PRAKTYKA, oprócz stypendium, otrzymają wsparcie merytoryczne, by w ciągu kolejnego pół roku pracować nad rozwojem projektu z uwzględnieniem kosztorysu, harmonogramu prac i strategii promocji.
Fundacja im. Stefana Kuryłowicza już po raz siódmy zorganizowała Konkurs TEORIA i po raz piąty Stypendium PRAKTYKA. – Naszym celem jest wspieranie nowatorsko myślących, ambitnych, młodych ludzi, którzy proponują odważną, a przy tym odpowiedzialną społecznie twórczość architektoniczną. Promujemy architektów, którzy są uważnymi obserwatorami współczesnej rzeczywistości i swoje prace dostosowują do potrzeb użytkowników. – mówi prof. Ewa Kuryłowicz, Przewodnicząca Rady Fundacji im. Stefana Kuryłowicza. Uczestnicy doceniają zarówno możliwości, które niesie uczestnictwo w programach, jak i nagrody oferowane przez fundację. – Konkurs TEORIA oraz Stypendium PRAKTYKA są dobrą płaszczyzną o charakterze społeczno–architektonicznym do prowadzenia dyskusji, która nie jest możliwa przy konkursach realizacyjnych. Programy dają możliwość wieloaspektowej analizy wątku, który jest społecznie ważny – mówi Jan Szeliga laureat Konkursu TEORIA i Stypendium PRAKTYKA, współautor pracy „Wieśland (…)”. Kolejna edycja programów ruszy już jesienią 2020 roku.
***
Fundacja im. Stefana Kuryłowicza działa od 2012 roku. Jej celem jest inicjowanie społecznej dyskusji o roli architektury rozumianej jako interdyscyplinarnej dziedziny łączącej takie obszary życia jak sztuka, nauka i technika. Fundacja prowadzi dwa konkursy: TEORIA i PRAKTYKA adresowane do młodych, kreatywnych osób poszukujących nowych sposobów kształtowania ładu architektoniczno-urbanistycznego. Więcej informacji na stronie www.fundacja-sk.pl oraz na Facebooku.
