Za nieopłacone czynsze do bazy dłużników trafiają nie tylko osoby prywatne, ale i firmy. Jak pokazują dane zgromadzone w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor, zaległości z tego tytułu wyniosły na koniec stycznia ponad 175 mln zł. I choć w ciągu roku ubyło dłużników, to długi wzrosły o ponad 20 mln zł. To najlepiej pokazuje, że przy przekładaniu na później wysokich kwot opat czynszowych łatwo wpaść w spiralę zadłużenia. Średni czynszowy dług osoby prywatnej dochodzi do 20 tys. zł, a firmy przekracza 37 tys. zł. Rekordowe kwoty zaległości należą do mieszkanki Mazowsza – blisko 1,8 mln zł i przedsiębiorstwa działającego na Pomorzu – ponad 2,2 mln zł.
Co piąty respondent badania, wykonanego dla BIG InfoMonitor przez Maison&Partners, wskazał pod koniec ubiegłego roku, że miał problem z terminowym regulowaniem bieżących rachunków w 2020 r. Nieopłacone na czas rachunki za telefon, Internet, telewizję kablową, prąd, gaz i wodę, a także właśnie za czynsz spowodowały wzrost kwot zadłużenia widocznych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor o ponad 2 mld zł do 44,3 mld zł.
Między styczniem 2020 a styczniem bieżącego roku, same zaległości czynszowe widoczne w rejestrze zwiększyły się o 20 mln zł do 175,6 mln zł. 15,7 mln zł z tej kwoty należy do wynajmujących lokale firm. Choć dług wzrósł, liczba dłużników spadła z ponad 9,1 do 8,5 tys. osób i firm.
– Mniejsza liczba czynszowych dłużników to efekt ich coraz częstszej mobilizacji przez zarządzających lokalami mieszkaniowymi i użytkowymi. Wykorzystywane są w tym celu dwa rozwiązania: wysyłka wezwań do zapłaty, a jeśli to nie zadziała, to również wpis dłużnika do rejestru BIG – zwraca uwagę Łukasz Rączkowski z BIG InfoMonitor. – Umieszczenie w bazie dłużników może być konsekwencją już 30-dniowych opóźnień na co najmniej 200 zł w przypadku osób prywatnych i 500 zł, jeśli dłużnikiem jest firma – tłumaczy.
Tylko Administracja Domów Miejskich w Bydgoszczy w minionym roku wysłała do 1975 dłużników, podmiotów gospodarczych oraz gospodarstw domowych, 3708 wezwań do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze przekazania ich danych do rejestru. Efekt? Co jedenasty dłużnik spłacił całe swoje zadłużenie.
1908 niesolidnych lokatorów i najemców (1853 osób fizycznych i 55 przedsiębiorców) w minionym roku zostało jednak wpisanych przez bydgoski ADM do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor. Łączny dług zgłoszonych wynosił 17,4 mln zł. Do 24 lutego 2021 r. 187 wpisów dotyczących tych dłużników usunięto z rejestru z uwagi na spłatę niemal 1 mln zł zaległości, w przypadku firm było to 29 proc. całkowitego zadłużenia.
Im wyższa kwota do spłaty, tym trudniej ją odzyskać
Według danych zgromadzonych w BIG InfoMonitor średnia wartość zaległego czynszu przypadająca na osobę to 19 768 zł, a na firmę prawie dwukrotnie więcej – 37 511 zł.
Regulowanie opłat czynszowych często jest uzależnione od bieżącej sytuacji finansowej użytkowników lokalu, jak również od czynników makroekonomicznych, takich jak koniunktura gospodarcza czy stopa bezrobocia. Jak pokazuje przykład Bydgoszczy, blisko 70 proc. aktualnych użytkowników mieszkań komunalnych reguluje swoje opłaty terminowo. Około 10 proc. ma drobne przejściowe problemy (zadłużenie do 1 tys. zł), tyle samo stanowią ci, których dług nie przekracza 10 tys. zł. Co dziesiąty dłużnik boryka się jednak z notorycznymi problemami finansowymi, przez co zazwyczaj piętrzące się latami zobowiązania przekraczają 10 tys. zł i to właśnie ta grupa odpowiada za ponad 90 proc. całkowitego zadłużenia aktualnych użytkowników lokali komunalnych tego miasta.
– Choć liczba wszystkich dłużników wykazuje lekką tendencję spadkową, to jednak, tych z największymi zaległościami z roku na rok przybywa. W przypadku użytkowników lokali, również socjalnych, pandemia nie wpłynęła znacząco na regulowanie zobowiązań. Nasze kwartalne wskaźniki ściągalności bieżących należności i zaległości nie uległy większym zmianom. Sytuacja epidemiologiczna miała natomiast duży wpływ na możliwość regulowania zobowiązań za wynajem lokali użytkowych przez firmy – wskazuje Magdalena Marszałek, rzecznik ADM w Bydgoszczy.
Kobiety częściej trafiają do rejestru za nieopłacenie czynszu
Jak wynika z danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, w skali kraju rekordowe długi za czynsz i wynajem należą do firmy z Pomorza – ponad 2,2 mln zł oraz mieszkanki województwa mazowieckiego – prawie 1,8 mln zł. Fakt, że kobieta jest rekordzistką to nie przypadek. Z danych BIG InfoMonitor wynika, że to właśnie panie przeważają wśród dłużników czynszowych (53 proc. vs. 47 proc. mężczyzn). Również w badaniach więcej pań niż panów (23 proc. vs. 20 proc.) deklarowało, że miało w minionym roku kłopoty z terminowym regulowaniem bieżących rachunków. Według badania z płatnościami słabiej radzą sobie również osoby w wieku między 55. a 64. rokiem życia, mówiło o tym 28 proc. respondentów. Znajduje to potwierdzenie w danych BIG InfoMonitor, dłużnicy czynszowi z tej grupy wiekowej stanowią bowiem największą grupę – 1940 osób (24 proc.), znaczący udział mają też osoby między 45. a 54. rokiem życia – 1776 osób (22 proc.). Najmniej wśród niepłacących czynszu jest natomiast 18-24 latków (niecałe 5 proc.) oraz 25-34 latków (12 proc.).
O tym jak wyglądają dane dotyczące zaległości czynszowych w ujęciu geograficznym, w ogromnej mierze decyduje aktywność podmiotów zgłaszających dłużników z danego regionu do Rejestru BIG InfoMonitor. Dominuje województwo kujawsko-pomorskie z kwotą przeterminowanych zobowiązań przekraczającą 78,7 mln zł, drugie jest woj. mazowieckie z sumą 34,4 mln zł, a trzecie warmińsko-mazurskie – 17,7 mln zł.
| WOJEWÓDZTWO | Kwota zaległości (zł) | Liczba dłużników | Średni dług |
| KUJAWSKO-POMORSKIE | 78 731 597 | 3 299 | 23 868 |
| MAZOWIECKIE | 34 360 924 | 1 128 | 30 457 |
| WARMIŃSKO-MAZURSKIE | 17 744 676 | 728 | 24 373 |
| ŁÓDZKIE | 12 069 599 | 954 | 12 648 |
| DOLNOŚLĄSKIE | 10 360 051 | 675 | 15 357 |
| LUBUSKIE | 8 881 263 | 360 | 24 646 |
| POMORSKIE | 3 738 522 | 186 | 20 050 |
| LUBELSKIE | 2 347 122 | 338 | 6 937 |
| ŚLĄSKIE | 2 333 686 | 317 | 7 352 |
| ZACHODNIOPOMORSKIE | 1 644 542 | 91 | 18 045 |
| MAŁOPOLSKIE | 1 130 712 | 132 | 8 567 |
| WIELKOPOLSKIE | 1 023 655 | 66 | 15 511 |
| PODLASKIE | 447 391 | 108 | 4 147 |
| PODKARPACKIE | 416 574 | 35 | 12 051 |
| ŚWIĘTOKRZYSKIE | 351 709 | 84 | 4 197 |
| OPOLSKIE | 23 211 | 5 | 4 432 |
| SUMA | 175 605 233 | 8 507 | 20 642 |
Badanie zostało zrealizowane przez Maison&Partners, metodą CAWI na panelu badawczym Ariadna w dniach 11-15 grudnia 2020 r., na ogólnopolskiej, reprezentatywnej pod względem płci, wieku oraz wielkości miejsca zamieszkania próbie Polaków 18+. W badaniu wzięło udział N=1106 osób.
Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor (BIG InfoMonitor) prowadzi Rejestr Dłużników BIG. Działając w oparciu o Ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych przyjmuje, przechowuje i udostępnia informacje gospodarcze o przeterminowanym zadłużeniu osób i firm. BIG InfoMonitor umożliwia dostęp do baz: Biura Informacji Kredytowej i Związku Banków Polskich, dzięki czemu stanowi platformę wymiany informacji pomiędzy sektorem bankowym i pozostałymi sektorami gospodarki. Oferuje również sektorowi bankowemu i przedsiębiorcom narzędzia do weryfikowania wiarygodności płatniczej klientów i kontrahentów oraz wspiera ich w odzyskiwaniu zaległych należności. BIG InfoMonitor jest spółką zależną sektora bankowego – poprzez Biuro Informacji Kredytowej – swojego głównego akcjonariusza.